Jongeren en hun idolen

'Spiegeltje spiegeltje aan de wand laat mij zien wie ik ben en wie ik wil zijn.'

Jongeren van tegenwoordig pakken een spiegel waar ze eigenlijk alleen maar een kopie zien van hun idolen. Is het eigenlijk de bedoeling dat ze die persoon willen zijn of ligt het heel anders dan wij erover denken? Een psychotherapeut legt de gevoelige situatie vanuit het standpunt wat ze zelf heeft ervaren en wat ze er allemaal over bestudeerd heeft.

Wilt u iets over uzelf vertelen?

Mijn naam is Patty Leppens, ik ben 44 jaar oud. Ik ben van basisopleiding maatschappelijke assistent. Ik ben eigenlijk altijd in dienst geweest in hulpverlening maar daarna heb ik een aantal bijscholingen gedaan over psychologie want de onbewustheid van een mens integreert mij enorm. Ik heb een praktijk waar ik mensen begeleid. Daarnaast geef ik ook opleidingen met trainingen in de zorgsector.

Wat vindt u van de jeugd die zich aan beroemdheden wil spiegelen?

Ik denk dat het eigenlijk heel gezond is als een jonge persoon zich voorbeelden gaat zoeken. Maar elke mens is anders dus soms kan dat goed zijn voor een jongeman of een jongedame en soms niet. Dat hangt gewoon af van de persoon waar we het over gaan hebben. Sommigen hebben dat wel echt nodig, anderen weer niet. En dat is afhankelijk van wie je bent en wat je eigenschappen zijn.

Waarom willen ze dan op een beroemd persoon lijken?

Vanaf een bepaalde leeftijd hebben de jonge mensen nood aan om op iemand te willen lijken. Dat hoort gewoon bij het volwassen worden. Door je aan iemand te spiegelen maak je eigenlijk de kwaliteiten van jezelf wakker. In je puber tijd ga je op zoek naar een identiteit en die probeer je dan verder te creëren, te ontwikkelen.

Hoe begint het proces bij jongeren om op iemand te willen lijken?

Als je kind bent, heb je maar een groep om je heen en dat is je familie. In je pubertijd ga je andere personen zoeken. En vaak zie je bij jongeren dat het net de tegenovergestelde personen zijn van hun ouders. Je gaat andere waarden en normen zoeken waarover de ouders ook heel bezorgd zijn. Je kunt ook eigenlijk stellen dat het begint als je nog een klein kind bent want dan heb je in plaats van mediamensen sprookjes en verhaaltjes en daar zit een held, koning, stiefmoeder, prins en nog vele andere slechte en goede mensen in. Daar begin je eigenlijk te fantaseren en dan ga je een beeld creëren waar je ook jezelf in wil zien.

En tijdens het proces?
Het is een spannende periode want jongeren denken niet na over wat ze wel gaan doen en niet gaan doen. Ze zijn midden in een persoonlijke ontwikkeling. Dan is het belangrijk dat ze het op een veilige manier doen. Ze worden beïnvloed door alle omstandigheden die rond hen draaien, bijvoorbeeld de media en dan is het ook belangrijk of ze wel of niet de bevestiging krijgen van de mensen rond hen.

'DE INVLOED VAN DE MEDIA'

Is het dan ook belangrijk in hun ontwikkelingsfase dat de media een beetje overdrijft met de slanke modellen of stoere karakters?

Ja, dat is inderdaad heel belangrijk. In dit geval is het belangrijk wie hun vrienden zijn want een vriendengroep heeft altijd op die leeftijd een bepaalde identiteit. Ze nemen voorbeelden voor henzelf van de verschillende soorten beroemdheden en dan gaan ze op zoek naar de personen die dezelfde ideeën hebben. Het is natuurlijk niet zo dat wanneer je slank bent, je pas mooi bent. Nee, ook wanneer je rond bent kan je mooi zijn. De jongeren beseffen dat ietsje later dan de oudere mensen.

En drugsgebruik van de beroemdheden, heeft dat ook een slechte invloed op jongeren?

Dat is een typisch geval voor die leeftijd, want dan gaat het over het dagelijks leven en je hebt geen inzicht in de komende jaren. Jongeren zijn niet bezig met wat de gevolgen kunnen zijn als ze drugs gebruiken. Ze zijn intens naar het ‘nu’ gericht. En dat komt ook natuurlijk doordat in de media hun idolen dan voorkomen met drugsgebruik. Het leven lijkt voor de meeste jongeren oneindig en ze denken dat ze de controle in eigen handen hebben. Maar ze weten niet dat ze door de slechte voorbeelden in de risicogroep geraken.

Beseffen de jongeren niet dat de levens van beroemdheden eigenlijk een plastische wereld is? 
Volgens mij niet. Ik denk dat jongeren altijd op zoek zullen zijn naar iemand die aan hun beeld voldoen. Maar dat geeft gewoon plezier voor jongeren om daar in te geloven, om te zien dat het eigenlijk een super leven is en daar henzelf naar toe trekken en fantaseren dat ze ook zelf ooit zo kunnen zijn. Ik wil niet zeggen dat alleen jongeren daar mee bezig zijn, maar gewoon in het algemeen verlangen mensen daarnaar. Het geeft gewoon plezier om een keertje in een fantasiewereld te stappen. 

En wat is de link tussen jongeren die niet op beroemdheden willen lijken en jongeren die wel op beroemdheden willen lijken?
Het is grappig maar het is eigenlijk allebei hetzelfde. Als mensen voor zich een persoon als voorbeeld nemen en ze willen helemaal op die persoon lijken. Dan zijn er een aantal talenten of kwaliteiten of eigenschappen die zij daarmee verbinden. Dat zijn hun verlangens. Wanneer je een andere persoon neemt die zegt ‘ik praat over afkeer, ik wil nooit zo worden’, daar geldt eigenlijk hetzelfde mechanisme. Door je af te zetten van iemand, kom je bij identiteit.

Wat moeten de ouders daarmee doen? Hoe moeten ze het aanpakken?

Dat is eigenlijk een heel moeilijke vraag op het moment. Als er een probleem is dan kun je inderdaad een aantal dingen doen. De kinderen willen een positieve bevestiging krijgen en dat zullen de ouders soms niet geven. Het zou ideaal zijn, moest dat wel gebeuren. Ik zou het ook niet altijd op de perfecte manier gedaan hebben. Ik ben ook een moeder maar het is belangrijk dat het fundament is dat je over dingen kan spreken. Ouders zijn ook druk bezig, maar eigenlijk moeten de ouders soms momenten kunnen vrijmaken om met hun kinderen te kunnen praten en het proberen te begrijpen. In ruil kunnen ze de jongeren eventueel betere voorbeelden tonen.

En moeten de beroemde mensen niet een beetje uitkijken met wat ze doen als publieke mensen?

Ik denk dat erg moeilijk is voor dat soort mensen, zeker als ze heel jong beroemd worden. Zij hebben niet genoeg fundament en ze weten niet wie ze zijn. Dan kan ik mij voorstellen dat ze drugs nodig hebben. Want ga maar als heel jong iemand in een grote zaal met mensen staan. Toch moeten ze het juiste beeld weergeven voor jongeren dat ze ook soms naar een gala gaan of dat ze ook soms met jeansbroek achter de televisie met een zak chips op hun schoot zitten. Ze moeten als publieke personen een evenwicht creëren en laten zien wie ze eigenlijk zijn en hoe ze voor de show eruit zien.